LỜI GIỚI THIỆU
Phó Giáo sư - Phó Tiến Sỹ: Hoàng Nam
Việt Nam - tổ quốc của đa số dân tộc bản địa. Các dân tộc bản địa nằm trong là con cái con cháu của Lạc Long Quân - Âu Cơ, nở đi ra kể từ trăm trứng, nửa theo gót u lên núi, nửa theo gót phụ vương xuống biển lớn, nằm trong hé đem thi công non nước "Tam thụi, tứ hải, nhất phần điền", với rừng núi trùng điệp, đồng vì thế sải cánh cò cất cánh và biển lớn Đông tứ mùa sóng vỗ; khu vực ngay lập tức một dải kể từ chỏm Lũng Cú (Bắc) cho tới thôn Rạch Tàu (Nam), kể từ đỉnh Trường Sơn (Tây) cho tới quần hòn đảo Trường Sa (Đông).
Cùng cộng đồng sinh sống nhiều năm bên trên một non sông, những dân tộc bản địa sở hữu truyền thống lâu đời yêu thương nước, câu kết hỗ trợ nhau vô đoạt được vạn vật thiên nhiên và đấu giành xã hội, trong cả quy trình lịch sử hào hùng dựng nước, lưu nước lại và thi công cách tân và phát triển non sông.
Lịch sử đoạt được vạn vật thiên nhiên là bài xích ca hùng tráng, thể hiện nay sự tạo nên và mức độ sinh sống mạnh mẽ, vượt qua từng trở lo ngại thích nghi với ĐK đương nhiên nhằm phát hành, tồn bên trên và cách tân và phát triển của từng dân tộc bản địa. Với ĐK địa lý đương nhiên (địa mạo, khu đất đai, nhiệt độ...) không giống nhau, những dân tộc bản địa tiếp tục lần đi ra cách thức xử sự vạn vật thiên nhiên không giống nhau.
ở đồng vì thế và trung du, những dân tộc bản địa làm đồng, ghép lúa nước, hình thành nền văn hoá thôn xóm với trung tâm là đình thôn, giếng nước cây nhiều, bảo phủ vì thế luỹ tre sần sùi lênh láng mức độ sinh sống mềm mềm. Đồng vì thế, nghề nghiệp nông, thôn xóm là mối cung cấp hứng thú, là "bột" của những tấm áo mớ tía mớ bảy, của dải yếm khoan nằm trong nón ba tầm, của làn điệu quan tiền bọn họ thung dung mượt nhưng mà và của khúc dân ca Nam Sở ngân nhiều năm tiềm ẩn sự mênh mông của đồng vì thế sông Cửu Long.
ở vùng thấp của miền núi, những dân tộc bản địa trồng lúa nước kết phù hợp với phát hành bên trên thô nhằm trồng lúa nương, trồng ngô, những bước đầu trồng những cây lâu năm nhiều năm (cây hồi, cây quế...), thay cho thế cho tới rừng đương nhiên. Họ sinh sống bên trên những nếp ngôi nhà sàn, đem quần, váy, áo color chàm với tương đối nhiều tế bào típ họa tiết tế bào phỏng hoa rừng, thú rừng. Đồng bào sở hữu tục tu rượu cần thiết thể hiện nay tình thương xã hội thâm thúy. Người tu ngất ngây vì thế khá men và đắm say vì thế tình người.
ở vùng cao Việt Bắc, Tây Nguyên, đồng bào lựa chọn cách thức vạc rừng thực hiện rẫy - là cơ hội xử sự vạn vật thiên nhiên của thời đại chi phí công nghiệp. Vùng cao, nhiệt độ á nhiệt đới gió mùa, việc trồng trọt đa số triển khai vô vụ hè thu. Để giành thủ khí hậu và tảo vòng khu đất, kể từ nghìn xưa người vùng cao tiếp tục cách tân và phát triển xen canh gối vụ, một vừa hai phải tăng thu nhập một vừa hai phải bảo đảm khu đất tránh bị xói ngót vì thế những trận mưa rào ngày hạ. Bàn giấy tay khôn khéo và tâm trạng thẩm mỹ và làm đẹp của những cô nàng sẽ tạo nên đi ra những cỗ trang phục: váy, áo với những họa tiết sặc sỡ hài hoà về mầu sắc, phong phú về tế bào típ, quyến rũ và mềm mại về mẫu mã, thuận cho tới làm việc bên trên nương, tiện cho tới việc di chuyển bên trên lối đèo, dốc. Núi rừng hoang vu cùng theo với cách thức canh tác lỗi thời là mảnh đất nền đột biến và cách tân và phát triển những nghi lễ lênh láng tính bí ẩn, ảo diệu. Hầu không còn những người dân Tây Nguyên đều phải có tục đâm trâu thực hiện lễ cúng Giàng (trời), cầu van lơn sự độ trì của Giàng cho những người mức độ khoẻ, cho tới gia súc và cho tới hoa màu bội thu. Đây cũng chính là vùng tàng ẩn nhiều truyện thần thoại cổ xưa, nhiều sử ganh đua hero nhưng mà độ quý hiếm của chính nó rất có thể sánh được với những truyện thần thoại cổ xưa của Trung Quốc, ấn Độ tuy nhiên không được thuế tầm và phân tích khá đầy đủ. Đồng bào là người chủ sở hữu tạo nên đi ra những cỗ đàn đá, đàn T'rưng, đàn Krông pút... những cỗ cồng chiêng và những điệu múa luyện thể dân dã, khẻo khoắn kết bó xã hội.
Dọc theo gót bờ biển lớn kể từ Bắc vô Nam, những dân tộc bản địa sinh sống vì thế nghề nghiệp chài lưới. Cứ sáng sủa tươi sáng đoàn thuyền của ngư gia giăng buồm đi ra khơi, chiều lại trở lại lộng. Cuộc sinh sống ở đó cũng sôi động, khẩn trương như dân cày bên trên đồng ruộng ngày mùa.
Ở khắp điểm, nhân loại hoà nhập vô vạn vật thiên nhiên, vạn vật thiên nhiên cũng biết chiều lòng người, ko phụ sức lực người.
Sống bên trên mảnh đất nền Đông Dương - điểm cửa ngõ ngõ nối Đông Nam á châu lục với Đông Nam á hải hòn đảo, nước ta là điểm gặp mặt của những nền văn hoá vô chống. ở phía trên sở hữu đầy đủ 3 ngữ hệ rộng lớn vô chống Đông Nam á, ngữ hệ Nam hòn đảo, và ngữ hệ Hán - Tạng. Tiếng rằng của những dân tộc bản địa nước ta nằm trong 8 group ngôn từ không giống nhau.
Nhóm Việt - Mường sở hữu 4 dân tộc bản địa là: Chứt, Kinh, Mường, Thổ.
Nhóm Tày - Thái sở hữu 8 dân tộc bản địa là: Ba Y, Giáy, Lào, Lự, Nùng, Sán Chay, Tày, Thái.
Nhóm Môn - Khmer sở hữu 21 dân tộc bản địa là: Ba mãng cầu, Brâu, Bru-Vân kiều, Chơ-ro, Co, Cơ-ho, Cơ-tu, Gié-triêng, Hrê, Kháng, Khmer, Khơ mú, Mạ, Mảng, M'Nông, Ơ-đu, Rơ-măm, Tà-ôi, Xinh-mun, Xơ-đăng, Xtiêng.
Nhóm Mông - Dao sở hữu 3 dân tộc bản địa là: Dao, Mông, Pà thẻn.
Nhóm Kađai sở hữu 4 dân tộc bản địa là: Cờ lao, La Chí, La ha, Pu péo.
Nhóm Nam hòn đảo sở hữu 5 dân tộc bản địa là: Chăm, Chu-ru, Ê đê, Gia-rai, Ra-glai.
Nhóm Hán sở hữu 3 dân tộc bản địa là: Hoa, Ngái, Sán dìu.
Nhóm Tạng sở hữu 6 dân tộc bản địa là: Cống, Hà nhì, La hủ, Lô lô, Phù lá, Si la.
Mặc cho dù khẩu ca của những dân tộc bản địa nằm trong nhiều group ngôn từ không giống nhau, tuy nhiên vì thế những dân tộc bản địa sinh sống cực kỳ đan xen cùng nhau nên một dân tộc bản địa thông thường biết giờ đồng hồ những dân tộc bản địa sở hữu mối quan hệ hằng ngày, và cho dù sinh sống đan xen cùng nhau, gặp mặt văn hoá cùng nhau, tuy nhiên những dân tộc bản địa vẫn lưu giữ vị phiên bản sắc văn hoá riêng biệt của dân tộc bản địa bản thân. ở phía trên cái phong phú của văn hoá dân tộc bản địa được thống nhất vô quy luật cộng đồng - quy luật cách tân và phát triển tăng trưởng của non sông, như cái riêng biệt thống nhất vô cái cộng đồng của cặp phạm trù triết học tập.
Thời đại Xì Gòn mở màn vì thế thắng lợi của cách mệnh mon 8/1945 tiếp tục thay đổi đời những dân tộc bản địa. Chính sách dân tộc bản địa của Đảng và Nhà việt nam nhất quán từ trên đầu là đồng đẳng, câu kết, cứu giúp cho nhau, bên cạnh nhau thi công non sông theo gót mục tiêu: dân nhiều nước mạnh, xã hội vô tư văn minh, văn hoá đặm đà phiên bản sắc dân tộc bản địa.
Thực hiện nay quyết sách dân tộc bản địa đích đắn và tạo nên trong những nghành nghề kinh tế tài chính, xã hội, tất cả chúng ta tiếp tục đạt được những trở thành tựu cực kỳ to tát rộng lớn, cực kỳ mới mẻ mẻ, cực kỳ tiến bộ. Trung tâm hạ tầng nhất là giao thông vận tải đường đi bộ, thuỷ lợi, viễn thông tiếp tục cách tân và phát triển cho tới tuyến thị xã và đang được gửi dần dần về xã, phiên bản, thời gian nhanh, lờ lững tuỳ nằm trong vô ĐK rõ ràng của từng vùng. Với tư cơ hội là kẻ thực hiện công ty non sông, những dân tộc bản địa nhập cuộc vô cơ sở quyền lực tối cao Nhà nước ngày ít nhiều, cao hơn nữa. Hàng Ngũ Cán Bộ khoa học tập - nghệ thuật được Đảng và Nhà nước quan hoài huấn luyện và đào tạo. Số cán cỗ sở hữu chuyên môn ĐH và bên trên ĐH càng ngày càng tăng trong những dân tộc bản địa. Vốn văn hoá, thẩm mỹ truyền thống của những dân tộc bản địa được thuế tầm, bảo đảm, phân tích, đẩy mạnh.
Thực hiện nay thắng lợi quyết sách dân tộc bản địa của Đảng, những dân tộc bản địa vốn liếng khăng khít cùng nhau vô sự nghiệp dựng nước và lưu nước lại, ni lại càng khăng khít câu kết cùng nhau rộng lớn vô công việc thi công non sông. Những trở thành tựu đạt được bên trên là hạ tầng vững chãi góp thêm phần gia tăng khối đại câu kết dân tộc bản địa, nâng lên dân trí, nâng lên cuộc sống, cách tân và phát triển những dân tộc bản địa.
DANH MỤC THÀNH PHẦN CÁC DÂN TỘC VIỆT NAM
(kèm theo gót số lượng dân sinh những dân tộc)
Số TT |
Dân tộc |
Tên tự động gọi |
Tên gọi khác |
Nhóm địa phương |
Dân số |
|
Tổng Đ.T |
Ước tính |
|||||
1 |
Ba na |
Ba Na |
BơNâm, Roh, Kon Kđe, Ala Kông, Kpang Kông |
Rơ Ngao, Rơ Lơng (Y Lăng), Tơ Lô, Gơ Lar, Krem |
174.456 |
190.259 |
2 |
Bố y |
Bố Y |
Chủng Chá, Trọng Gia... |
Bố Y và Tu Dí |
1.864 |
2059 |
3 |
Brâu |
Brao |
313 |
350 |
||
4 |
Bru - Vân Kiều |
Bru |
Bru, Vân Kiều |
Vân Kiều, Trì, Khùa, Ma Coong |
55.559 |
62.954 |
5 |
Chăm (chàm) |
Chàm, Chiêm, Chiêm trở thành, Chăm Pa, Hời... |
Chăm Hroi, Chăm Pông, Chà Và Ku, Chăm Châu Đốc |
132.873 |
148.021 |
|
6 |
Chơ ro |
Châu Ro, Dơ Ro, Chro, Thượng |
22.567 |
26.455 |
||
7 |
Chu ru |
Chơ Ru, Kru, Thượng |
14.978 |
16.972 |
||
8 |
Chứt |
Chứt |
Rục, Arem, Sách. |
Mày, Rục, Sách, Arem, Mã Liềng |
3.829 |
3.787 |
9 |
Co |
Cor, Col |
Cua, Trầu |
27.766 |
29.771 |
|
10 |
Cống |
Xám Khống, Phuy A |
1.676 |
1.859 |
||
11 |
Cơ ho |
Cơ Ho |
Xrê, Nộp (Tu Nốp), Cơ Dòn, Chil, Lát (Lách), Tơ Ring. |
128.723 |
145.857 |
|
12 |
Cơ Lao |
Cờ Lao |
Tứ Đư, Ho Ki, Voa Đề. |
Cờ Lao Xanh, Cờ Lao Trắng, Cờ Lao Đỏ |
1.865 |
2.034 |
13 |
Cơ tu |
Cơ Tu |
Ca Tu, Ka Tu |
50.458 |
56.690 |
|
14 |
Dao |
Kìm Miền, Kìm Mùn |
Mán |
Dao Đỏ, Dao Quần Chẹt, Dao Lô Gang, DaoTiền, Dao Quần white, Dao Thanh Y, Dao Làn Tẻn |
620.538 |
685.432 |
15 |
Ê đê |
Anăk Ê Đê |
Anăk Ê Đê, Ra Đê, Ê Đê-Êgar, Đê |
Kpă, Adham, Krung, Mđhu, Ktul, Dliê, Hruê, Bih, Blô, Kah, Kdrao, Dong Kay, Dong Mak, Ening, arul, Hwing, Ktlê, Êpan |
270.348 |
306.333 |
16 |
Giáy |
Giáy |
Nhắng, Giảng |
49.098 |
54.002 |
|
17 | Gia rai |
Gia Rai |
Giơ Ray, Chơ Ray |
Chor, Hđrung (gồm cả Hbau, Chor), Aráp, Mthur, Tơbuân |
317.557 |
350.766 |
18 |
Giẻ - Triêng |
Gié, Triêng, Ve, Bnoong |
Cà Tang, Giang Rẫy |
Gié (Giẻ),Triêng,Ve, Bnoong (Mnoong) |
30.243 |
31.343 |
19 |
Hà nhì |
Hà Nhì Già |
U Ní, Xá U Ní |
Hà Nhì Cồ Chồ, Hà Nhì La Mí, Hà Nhì Đen |
17.535 |
19.954 |
20 |
Hoa (Hán) |
Khách, Hán, Tàu |
Quảng Đông, Quảng Tây, Hải Nam, Triều Châu, Phúc Kiến, Sang Phang, Xìa Phống, Thảng Nhằm, Minh Hương, Hẹ... |
862.371 |
913.248 |
|
21 |
H’rê |
Hrê |
Chăm Rê, Chom, Thượng Ba Tơ, Luỹ, Sơn Phòng, Đá Vách, Chăm Tỉnh Quảng Ngãi,Chòm, Rê, Man Thạch Bích. |
113.111 |
120.251 |
|
22 |
Hmông (Mèo) |
Hmông, Na miẻo |
Mẹo, Mèo, Miếu Ha, Mán Trắng |
Hmông Trắng, Hmông Hoa, Hmông Đỏ, Hmông Đen, Hmông Xanh, Na miẻo |
787.604 |
896.239 |
23 |
Kinh (Việt) |
Kinh |
65.795.718 |
69.356.969 |
||
24 |
Kháng |
Mơ Kháng |
Háng, Brển, Xá |
Kháng Dẩng, Kháng Hoặc, Kháng Dón, Kháng Súa, Ma Háng, Bủ Háng, Ma Háng Bén, Bủ Háng Cọi |
10.272 |
15.213 |
25 |
Khmer |
Khmer |
Cur, Cul, Cu, Thổ, Việt gốc Miên, Khmer K'rôm |
1.055.174 |
1.112.286 |
|
26 |
Khơ mú |
Kmụ, Kưm Mụ |
Xá Cẩu, Khạ Klẩu, Măng Cẩu, Tày Hạy, Mứn Xen, Pu Thềnh, Tềnh |
56.542 |
62.721 |
|
27 |
La chí |
Cù Tê |
Thổ Đen, Mán, Xá |
10.765 |
12.095 |
|
28 |
La ha |
La Ha, Klá Plạo |
Xá Cha, Xá Bung, Xá Khao, Xá Táu Nhạ, Xá Poọng, Xá Uống, Bủ Hả, Pụa |
La Ha cạn (Khlá Phlao), La Ha nước (La Ha ủng) |
5.686 |
6.388 |
29 |
La hủ |
La Hủ |
Xá lá vàng, Cò Xung, Khù Sung, Kha Quy, Cọ Sọ, Nê Thú |
La hủ mãng cầu (đen), La-hủ sư (vàng) và La-hủ phung (trắng) |
6.874 |
7.561 |
30 |
Lào |
Thay, Thay Duồn, Thay Nhuồn |
Phu Thay, Phu Lào |
Lào Bốc (Lào Cạn), Lào Nọi (Lào Nhỏ) |
11.611 |
12.379 |
31 |
Lô lô |
Lô Lô |
Mùn Di, Di, Màn Di, La Ha, Qua La, Ô man, Lu Lộc Màn |
Lô Lô hoa, Lô Lô đen |
3.307 |
3.327 |
32 |
Lự |
Lừ, Thay, Thay Lừ. |
Phù Lừ, Nhuồn, Duồn |
Lự Đen (Lự Đăm), Lự Trắng (ở Trung Quốc) |
4.964 |
5.553 |
33 |
Mạ |
Mạ |
Châu Mạ, Chô Mạ, Chê Mạ |
Mạ Ngăn, Mạ Xốp, Mạ Tô, Mạ Krung |
33.338 |
36.824 |
34 |
Mảng |
Mảng |
Mảng Ư, Xá Mảng, Niểng O, Xá vịn O |
Mảng Gứng, Mảng Lệ |
2.663 |
2.634 |
35 | Mường |
Mol (Mon, Moan, Mual) |
Ao Tá (Âu Tá), Bi |
1.137.515 |
1.230.054 |
|
36 |
Mnông |
Mnông |
Mnông Gar, Mnông Nông, Mnông Chil, Mnông Kuênh, Mnông Rlâm, Mnông Preh, Mnông Prâng, Mnông Đíp, Mnông Bu Nor, Mnông Bu Đâng, Mnông Bu Đêh... |
92.451 |
104.312 |
|
37 |
Ngái |
Sán Ngải |
Ngái Hắc Cá, Ngái Lầu Mần, Hẹ, Sín, Đản, Lê, Xuyến |
4.841 |
7.386 |
|
38 |
Nùng |
Nồng |
Nùng Giang, Nùng Xuồng, Nùng An, Nùng Inh, Nùng Lòi, Nùng Cháo, Nùng Phàn Slình, Nùng Quy Rịn, Nùng Dín |
856.412 |
914.350 |
|
39 | Ơ đu |
Ơ Đu, I Đu |
Tày Hạt |
301 |
370 |
|
40 |
Pà thẻn |
Pà Hưng |
Mèo Lài, Mèo Hoa, Mèo Đỏ, Bát tiên tộc... |
5.569 |
6.529 |
|
41 |
Phù lá |
Lao Va Xơ, Bồ Khô Pạ, Phù Lá |
Xá Phó, Cần Thin |
Phù Lá Lão-Bồ Khô Pạ, Phù Lá Đen, Phù Lá Hán. |
9.046 |
8.947 |
42 |
Pu Péo |
Kabeo |
La Quả, Penti Lô Lô |
705 |
900 |
|
43 |
Raglay |
Rai, Hoang, La Oang |
96.931 |
108.442 |
||
44 |
Rơ măm |
352 |
418 |
|||
45 |
Sán chay (Cao lan-Sán chỉ) |
Sán Chay |
Hờn Bán, Chùng, Trại... |
Cao Lan, Sán Chỉ |
147.315 |
162.031 |
46 |
Sán dìu |
San Déo Nhín ( Sơn Dao Nhân) |
Trại, Trại Đất, Mán Quần Cộc, Mán Váy xẻ |
126.237 |
140.629 |
|
47 |
Si la |
Cù Dề Sừ |
Kha Pẻ |
840 |
1.006 |
|
48 |
Tày |
Thổ |
Thổ, Ngạn, Phén, Thu Lao, Pa Dí. |
1.477.514 |
1.597.712 |
|
49 |
Tà ôi |
Tôi Ôi, Pa Cô, Tà Uốt, Kan Tua, Pa Hi ... |
Tà Ôi, Pa Cô, Pa Hi |
34.960 |
38.946 |
|
50 |
Thái |
Tay, Thay |
Tay Thanh, Man Thanh, Tay Mười, Tay Mường, Hàng Tổng, Tay Dọ, Thổ |
Ngành Đen (Tay Đăm). Ngành Trắng (Tay Đón hoặc Khao) |
1.328.725 |
1.449.084 |
51 |
Thổ |
Thổ |
Người Nhà thôn. Mường, Con Kha, Xá Lá Vàng |
Kẹo, Mọn, Cuối, Họ, Đan Lai, Li Hà, Tày Poọng |
68.394 |
76.191 |
52 |
Xinh mun |
Xinh Mun |
Puộc, Xá, Pnạ |
Xinh Mun Dạ, Xinh Mun Nghẹt. |
18.018 |
21.946 |
53 |
Xê đăng |
Xơ Teng, Tơ Đrá, Mnâm, Ca Dong, Ha Lăng, Tà Trĩ., Châu |
Xê Đăng, Kmrâng, Con Lan, Brila. |
Xơ Trng, Tơ Đrá, Mnâm. Ca Dong, Ha Lăng, Tà Trĩ, Châu. |
127.148 |
140.445 |
54 |
X’tiêng |
Xa Điêng, Xa Chiêng |
Bù Lơ, Bù Đek (Bù Đêh), Bù Biêk. |
66.788 |
74.402 |
Nguồn: web.cema.gov.vn/